Lekkages, beschadigingen en infectierisico’s die voortkomen uit het niet zorgvuldig en correct uitvoeren van de lektest. Het is een veel voorkomend probleem in de wereld van de endoscopen en infectiepreventie, daarom willen wij je op weg helpen! In samenwerking met RESCOPE hebben wij in januari een educatieve online lunchsessie gedaan, waarbij dit onderwerp werd besproken. Zij hebben de beelden in deze blog gebruikt als een voorbeeld uit hun dagelijkse werk.
Wat houdt de lektest bij endoscopen in?
De lekstest is een handeling die men moet uitvoeren tijdens de manuele reiniging van endoscopen. Zoals de naam al doet vermoeden, is de lektest een test om lekkages bij endoscopen te detecteren. Tijdens de lektest wordt de endoscoop volledig op druk gezet met zuurstof en vervolgens te water gelaten. Vervolgens kan men controleren op lekkages die zichtbaar worden doordat er luchtbelletjes ontsnappen.
Waarom en wanneer doe je een lektest tijdens de reiniging van een endoscoop?
Nu duidelijk is wat de lektest omvat, is het belangrijk om te begrijpen waarom de lektest zo essentieel is. Endoscopen zijn erg gevoelig voor beschadigingen zoals, deukjes, gaatjes, krasjes en andere beschadigingen door slijtage of handelingen. Voor de techniek die gebruikt wordt in een endoscoop, is waterschade een heel groot probleem!
Waterschade aan een endoscoop kan ervoor zorgen dat je hele uitgebreide reparatie moet laten uitvoeren en deze zijn erg duur. Daarom is het van belang om de endoscoop een lektest te laten ondergaan, voordat deze echt grondig gereinigd gaat worden met water en chemie.
Naast de risico’s op het verergeren van schades aan endoscopen, zit er ook nog een ander risico aan het niet goed uitvoeren van de lektest. Als de lektest niet of niet correct wordt uitgevoerd en lekkages niet opgemerkt worden, zal de endoscoop verdere reiniging en desinfectie ondergaan. Na deze fases zal de endoscoop vervolgens weer bij een nieuwe patiënt gebruikt worden. In de onopgemerkte beschadigingen in de endoscoop zullen bacteriën blijven zitten en biofilm formatie plaatsvinden. Dit zorgt voor een groot infectierisico voor de volgende patiënt. Dus ook om infectierisico’s te voorkomen is een zorgvuldig uitgevoerde lektest van belang.
Om te voorkomen dat een lekke endoscoop in het water wordt gelegd, dient de lektest ook als eerste stap van de manuele reiniging uitgevoerd te worden. Dus altijd lektest!

Hoe voert men de lektest van bij een endoscoop correct uit?
Bij het uitvoeren van de lektest moet men altijd de IFU van de endoscoop en de geldende richtlijnen volgen. Het correct uitvoeren van de lektest houdt in dat de endoscoop gedurende twee minuten op het droge (NIET in de wasbak) op druk wordt gebracht. Na deze twee minuten dient men de endoscoop in de wasbak met water onder te dompelen en dan moet er goed gekwispeld worden met de endoscoop. Doordat er gekwispeld wordt als de endoscoop op druk is onder water, kan er gecontroleerd worden of er geen kleine lekkages zijn. Nogmaals, volg altijd de IFU van de endoscoop en de geldende richtlijnen!
Waardoor wordt de lektest vaak verkeerd of niet uitgevoerd?
In de praktijk blijkt vaak dat de lektste niet of niet correct wordt uitgevoerd. Hiervoor zijn enkele redenen te benoemen:
- Gebrek aan tijd, het goed uitvoeren van de lektest duurt enkele minuten.
- Niet voldoende kennis van de endoscoop om in te schatten wat de risico’s zijn.
- Geen educatie omtrent de (correcte) uitvoering van een lektest.
Om dit op te lossen, zal er voldoende tijd uitgetrokken moeten worden voor de manuele reiniging in het werkproces en investering in educatie van het personeel. Daarnaast zouden uitgeschreven werkprocessen en checklists ook hulp kunnen bieden bij het voorkomen van slecht of niet uitgevoerde lektesten.
Wat moet men doen wanneer een endoscoop lek blijkt te zijn?
Wanneer tijdens de lektest ergens belletjes in het water naar boven komen, dan kan men concluderen dat de endoscoop een lekkage heeft. Het is van belang de endoscoop op druk te houden zolang deze onder water ligt. Bij constatering van een lekkage dient de endoscoop een aangepaste reiniging te ondergaan en vervolgens naar de endoscopen reparatie gestuurd te worden. Hierbij dient men altijd de IFU van de endoscoop, de geldende richtlijnen en ziekenhuisprotocollen te volgen!

Conclusie over de lektest bij endoscopen
Zoals uit bovenstaande tekst is gebleken, zijn er diverse belangrijke redenen om de lektest uit te voeren. Door te investeren in educatie van het personeel en voldoende tijd voor de manuele reiniging uit te trekken, zouden risico’s op infecties en op schades door lekkages moeten verminderen. Volg bij het uitvoeren van de lektest en alle bijbehorende handeling altijd de IFU van endoscoop, de geldende richtlijnen en de ziekenhuisprotocollen.